پیشینهی تراز
همانطور که میدانید ترازبندی یکی از حساسترین اقدامات در زمینه ساخت و ساز است. زیرا اگر دیوارها تراز نباشند، مسلماً محکم در کنار هم قرار نگرفته و تخریب میشوند. در گذشته برای ترازبندی مکانهای مختلف از شاقول یا نخهای ریسمانی استفاده میشد، اما اندک اندک با پیشرفت تکنولوژی، این شاغلها به کنار رفته و ترازهای دستی، جدید و یا اتومات جایگزین آن شد.
ترازها انواعی دارند که هرکدام برای کار بخصوصی به کار میروند. ما در اینجا شما را تا حدودی با آنها آشنا خواهیم کرد.
ترازها به سه نوع کلی: تراز دستی، صنعتی و لیزری تقسیم میشود:
تراز دستی: یا کلاسیک که دارای کپسولهایی شیشهای است که در داخل خود مایعی رنگی و یک حباب دارد که با کمک آمد و شد و طرز ایستادن حباب، تراز بودن سطح را اندازه میگیریم. این نوع از سادهترین انواع تراز است. مناسب برای تشخیص ناصافبودن سطوحی با وسعت کم و محدود است. برای استفاده در منزل و برای کار نجاری مناسب است. این تراز انواعی دارد:
الف) تراز جیبی: به دلیل کوچک بودنش به تراز جیبی معروف و در واقع نمونۀ کوچک همین نوع تراز است.
ب) تراز بنایی: متناسب برای کارهای بناییست. حدود نیم متر اندازه و چندین کپسول شیشهای دارد.
ج) تراز شتری: این تراز نیز مناسب برای کارهای ساختمانی است و به دلیل دو شیبی که در قسمت بالایی خود دارد، به تراز شتری معروف شده است.
تراز صنعتی:
این نوع ترازها دقت بسیار بالایی در ترازبندی دارند و علاوه بر ترازبندی، در مواردی چون: تعیین قائم بودن سطوح، میزان موازی بودن و میزان شیب نیز به کار گرفته میشود و در فعالیتهای ساختمانی، صنایع چوب و.. مورد استفاده قرارمیگیرد. این تراز نیز انواعی دارد:
الف) تراز تخت: ظاهر صاف و مستطیلی دارد. از نظر ظاهر شبیه به ترازهای نوع اول یا دستی است. برای عمود کردن سطوح و تعیین اندازه شیب کاربرد دارد.
ب) تراز چهارگوش: به شکل یک چهارگوش است و دارای دو کپسول حبابدار است. با آن میتوان به راحتی زوایای قائم و موازی را اندازه گرفت.
پ) تراز دیجیتال: شکل ظاهری آن شبیه به ترازهای دستی نوع اول و دارای دو کپسول است، اما یک تفاوت اساسی که دارد این است که صفحهای دیجیتالی در میانهی آن است که میزان و درجه دقیق ناهمواری را نمایش میدهد و برای تراز سطوح عمودی و افقی کاربرد دارد.
ت) تراز کروی: نام دیگر آن تراز چشمی است. شبیه به یک کره یا دایره است که حبابی در درون آن قرار دارد. در دوربینها به کار میرود و مناسب کار نقشهبرداری است.
ث) تراز استوانهای: باریک و به شکل استوانه یا لوله است. شیبسنج است و بر روی دوربینهای نقشهبرداری نصب میشود.
ج) تراز مگنتی: به دلیل حالت آهنربایی که دارد به این نام مشهور شده است. به سطوح فلزی میچسبد و مناسب برای فعالیتهای ساختمانی است.
چ) تراز انطباقی: به آن تراز لوبیایی نیز میگویند. در این تراز حباب موجود داخل کپسولها به دو قسمت تقسیم شده و اگر سطح موردنظر تراز باشد، برهم منطبق شده و شبیه یک لوبیا هستند.
ح) تراز زاویهسنج: این تراز ترکیبی از تراز دستی و دیجیتال است با این تفاوت که قسمتی فلزی روی آن قرار گرفته که زاویهها را نیز اندازهگیری میکند.
خ) تراز میکرو متردار: دارای میکرومتر است که انحراف سطح را با دقت نشان میدهد. بیشتر برای اندازهگیری ارتفاع مورد استفاده قرارمیگیرد.
د) تراز افقی دوجهته: دو استوانۀ شیشهای در دو طرف طول و عرض خود دارند که توسط آنها اندازهگیری انجام میشود.
ز) شاقول: شاقولها نخستین ابزارهای اندازهگیری بوده و هستند. بسیاری از بنایان هماکنون نیز از این وسیله استفاده میکنند. این وسیله یک گوی نوک تیز است که طنابی به آن وصل است. به دیوار یا سطح موردنظر نصب و آویزان میشود و میزان قائم بودن را مشخص میکند. دقت شاقولها بسیار کم است.
ر) تراز با لامپ: ترازهایی دارای لامپ LED است که در مکانهای کم نور مورد استفاده قرارمیگیرد.
تراز لیزری
عمل ترازگیری در این نوع بسیار متفاوت و البته دقیق است. به این شکل که دستگاه با استفاده از اشعۀ لیزری که از خود ساطع میکند، مکان را ترازیابی میکند. این نوع تراز پیشرفتهترین و بهروزترین نوع تراز است تراز لیزری نیز انواعی دارد که تفاوت آنها در تفاوت زاویه اشعه لیزر است. که به شکل ترازهای نمایش یک خط، نمایش همزمان دو خط افقی و عمودی و… موجود است.
تراز لیزری با پرتوی لیزر و با سرعت بالا و بدون خطا، عمل تراز نمودن، بوجود آوردن شیب دلخواه و عمود کردن سطوح متنوع را در کارهای عمرانی داخلی و خارجی ساختمان انجام میدهد. این دستگاهها دارای بخشهایی است که ما تا حدودی به معرفی آنها میپردازیم.
قسمتهای یک تراز لیزری:
1ـ کلید قطع و وصل : با زدن کلید اتصال برق، جریان برق به داخل منبع ولتاژ منتقل میشود
2- مخزن ولتاژ: به شکل مربعی کوچک است و در داخل دستگاه قرار دارد؛ مخزن ولتاژ انرژی برق را به لامپ فلش میرساند
3- لامپ فلش: شبیه لامپهای کممصرف خانگی است و به کمک انرژی ولتاژ روشن میشود.
4ـ انعکاس دهنده آینه 100%: نواری باریک است که نور را در خود انعکاس میدهد و در زیر لامپ فلش قرار گرفته است.
5ـ محفظه آلومینیومی انعکاس دهنده : برای بازتاب نور (فوتون) حاصل از لامپ فلش است.
6ـ انعکاس دهنده (آینه) 95%: نواری باریک است که نور را در خود انعکاس میدهد.
7ـ کریستال یاقوت قرمز: یک میله قرمز یاقوتی است که انرژی لازم را از لامپ میانی گرفته و نوری قرمز رنگ از خود پمپاژ میکند.
نحوه و کارکرد تراز لیزری
در تراز گذاری به کمک اشعهی لیزر، ابتدا ترازهای لیزری را بر روی پایههای دوربین عکاسی و فیلمبرداری و یا پایههای آهنربایی قرار داده و سپس قابل راهاندازیاند. پس از روشن شدن، دستگاه پرتویی با اشعۀ قرمز یا سبز به صورت دو خط عمود برهم که یکی افقی و دیگری عمودی است، از خود اشاعه میدهد که تنظیم ارتفاع آن توسط خود شما انجام خواهد گرفت. همزمان با افتادن نور لیزر بر روی مکان موردنظرتان میتوانید کار خود را شروع کنید.
انواع تراز لیزری:
تراز نقطهای: دارای یک خط لیزر و برای کارها و ساخت و سازهای سبک به کار میرود.
تراز لیزری خطی (دو خط): به دلیل داشتن دو سطح عمودی و افقی خیلی سریع تنظیم میشود و استفاده از آن بسیار بهتر از تراز نقطهای است. اما مدت زمان استفاده طولانیتر و قیمت بالاتریی دارد. در این دستگاه با خاموشی یک خط لیزر میتوان از خط دیگر آن به طور مستقل بهره ببریم.
تراز لیزری سه خط (سه بعدی): دارای دو گونیا یکی در بالا و دیگری در پایین دستگاه است. دو خط عمودی در دو زاویه و یک خط افقی دارد و بهتر عمل میکند.
تراز لیزری روتاری(چرخشی): این نوع در پروژههای پیچیده و مکانهای بزرگ به کار میرود. موتور چرخشی آن حول محور ایکس و ایگرگ به چرخش درمیآید و خطی را جلوهگر میکند. دستگاه بر روی سه پایه قرارمیگیرد. دارای نور لیزر سبز رنگ است و تا ۱۰۰۰ متر امتداد دارد قیمتش از مدلهای دیگر بیشتر است.
تراز ترکیبی (خط و نقطه): خط و نقطه را هر دو باهم داراست. یک طرف دستگاه نقطه و طرف دیگرش خط را آشکار میکند.
تراز کاشی و سرامیک: از اسمش مشخص است مخصوص کاشی و سرامیک است. دستگاه را در گوشههای مختلف کاشی و سرامیک قرارمیدهیم و با نور ساطع شده از آن تراز بودنش را میفهمیم. برای بریدن سنگها نیز از آن بهره میبرند. این دستگاه به طور خودکار تنظیم دستی (خودتراز) را انجام میدهد.
تراز جیبی: به دلیل کوچکی و راحتی در حمل ونقل برای کارهای کوچک استفاده میشود.
تراز پنج خط: این دستگاه چهار گونیا در بالا و پایین خود دارد و همهی کارهای اندازهگیری ساختمانی را انجام میدهد مانند نصب کرکره، چهارچوب، پنجره و…
تراز هشت خط: دستگاه جامع و دقیقی است. دقت آن 1/0 میلی متر میباشد.
فناوریهای جدید در ترازهای لیزری
1ـ در جاهای روشن و پر نور امکان استفاده دارد.
2ـ برای برد زیادتر به گیرنده وصل میشوند.
3ـ به گوشی هوشمند متصل میشوند.
4ـ ترازبندی تراز و تنظیم درجه آن با استفاده از نور ممکن است.
5ـ در حالت کج قابل استفاده است.
کاربرد رایج تراز لیزری
1ـ نصب کابینت آشپزخانه و سرویس بهداشتی
2ـ وصل کردن وسایل و امکانات به دیوار
3ـ گماشتن انواع سرامیک و کاشی
4ـ هم اندازه و در یک ردیف کنارهم قراردادن و متناسب بودن پنجرهها و درها
5ـ گذاشتن و به کار بردن وسایل الکتریکی مانند کلید و پریز و…
6ـ در یک خط بودن و متناسب بودن ستونها
7ـ نصب کردن کاغذ دیواری بر دیوارها و شابلون
8ـ فعالیتهای متنوع دکوراسیون
9ـ بخشبندی قسمتهای مختلف ساختمان مانند راهپلهها
10ـ آسفالت و بتن کاری
11ـ کارهای نقشه برداری، خاک برداری
انواع تراز لیزری از نظر عملکرد
شامل دو نوع دستی و اتوماتیک است:
تراز دستی لیزری: با استفاده از حبابهایی که وجود دارد دستگاه را روی سطح صاف مورد نظر خود به صورت تراز قرار میدهد، استفاده از این دستگاه زمانبر است و زمان هدر میرود، دستگاه حساس به ضربه است و زود تعادلش برهم میریزد، برای تنظیم کاشی و سرامیک استفاده میشود و درصد خطا در آن بسیار است.
تراز لیزری اتوماتیک: هنگامی که دستگاه لیزر بر روی سطح صاف قرار میگیرد فوراً به طور اتوماتیک کار تراز را انجام می دهد. کارکردی آسان با سرعتی زیاد دارد و دارای محدودیت زاویهای است که در صورت زیاد بودن اندازهی زاویهی سطح موردنظر از درجه مورد نظر، هشدار نوری و صوتی میدهد. محدوده تراز این نوع تراز ۳ تا ۵ درجه و در مدلهای گوناگون متغیر است.
مزایای تراز لیزری
1ـ افزایش سرعت عملکرد انجام کار
2ـ دقت بالای تراز لیزری امکان اشتباه انسانی را از بین میبرد.
3ـ جلوگیری از هدررفت مصالح ساختمانی.
4ـ هزینههای ناشی از استفاده از نیروی انسانی را کاهش میدهد.
مشخصات فنی ترازهای لیزری
ترازهای لیزری در مشخصات فنی متفاوتاند. این مشخصات شامل موارد زیر است:
نوع لیزر: یعنی افزایش رتبهی لیزر برای چشم و پوست ضرر بسیاری دارد. لیزر رتبهی ١، پرتوی خطرناکی دارد، و لیزر رتبهی ٢، زیاد مطمئن نیست اما چشم در مواجهه با آن از خود مراقبت میکند و اگر به طور مستقیم و در یک زمان طولانی به آن نگاه شود زیان دارد.
- رنگ لیزر: رنگ سبز برای انجام کارهای بزرگ ساختمانی که به قدرت و انرژی و هزینه بیشتریی برای تراز نیاز است مناسب است. نور قرمز رایج و ارزان و مناسب پروژههای کوچک است.
- دامنۀ اندازهگیری: اندازه و سرعت نور لیزر در محیط را تعیین میکند.
- زاویهی تابش نور لیزر: پخش شدن نور در زاویه عمود را نشان میدهد. این اندازه در ترازهای مختلف گوناگون است و در رنج ٣٠ تا ٣٦٠ درجه است.
- دامنه خودترازی: اندازهی زاویه تراز نسبت به سطحی که روی آن قرار دارد را مشخص میکند. هر اندازه دامنه خود تراز بودن زیادتر باشد در سطحهای دارای شیب بهتر خود را نگه میدارد.
- دقت خط: هر اندازه مقدار دقت بیشتر باشد قیمت تراز بیشتر است. اندازه مقدار، دهم میلیمتر در هر متر است.
- مدت زمان مصرف باتری: مقدار کار کردن پشت سرهم با دستگاه را با یک بار شارژ کامل مینمایاند. هر اندازه مقدار آمپر و نیز تعداد باتریهای یک تراز بیشتر باشد استفاده از آن زیادتر است.
- درجه حرارت استفاده: در درجۀ محیطی مشخصی دارای کارکرد درست است. این دستگاه در دمای بالاتر از ۴۰ درجه قابل استفاده نیست.
معایب تراز لیزری
عیب رایج این ترازها این است که در فاصله زیر یک متر در زیر نور خورشید از آن استفاده نمیشود.
در هنگام خرید تراز لیزری باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟
- پایهی آهن ربایی قوی داشته باشد.
- سیستم هشدار نوری یا صوتی برای اطلاع از تراز نبودنش داشته باشد.
- بررسی اینکه چه تعداد محورهای عمودی و افقی دارد و اینکه قابلیت اجرایی آن چگونه است.
- سیستمی برای به طور خودکار ترازشدن داشته باشد.
- برای حمل و نقل راحت وزن سبک داشته باشد.
- نوع لیزر مهم است، منظور کلاس اول یا کلاس دوم بون لیزر است؛ اولی بیضرر است. دومی هم به دلیل اینکه چشم با دیدنش منحرف میشود، ضرری ندارد.
- انتخاب رنگ لیزر سبز یا قرمز: رنگ قرمز ارزانتر و استفاده از آن بیشتر است و سبز برای جاهای بزرگتر استفاده میشود و چهار برابر درخشانتر است.
بهترین برندهای تراز لیزری
از ترازهای مرغوب و با کیفیت موجود در بازار می توان به برندهای دیوالت، بوش،اینکو، رونیکس، کنزاکس و…
جهت راهنمایی، مشاوره و یا خرید بهترین و باکیفیتترین انواع تراز لیزری میتوانید به سایت ما مراجعه فرمایید. مشاوران ما در هر ساعتی از شبانه روز در خدمت شما عزیزان خواهند بود.
آدرس اینترنتی ما: http://www.ostadabzar.com
